کتب کودک که همیشه نقش تربیتی داشته است و پرورش دهنده روح خوانندگان نسل جوان بوده است، این روزها در روسیه حال خوبی ندارد و به طرز کاملا ملموسی در حال زوال است. بایستی خاطر نشان شد که در این بین توسعه فن آوری تنها عامل این اتفاق نیست، بلکه منشا اصلی این اتفاق ناخوشایند این است که نظام سرمایه داری به کودکان باهوش و با تربیت نیاز ندارد، بلکه این نظام افراد و مخاطبان بی درک و جاهلی را می طلبد.

در دستورالعمل کتبی انتشاراتی ها ذکر شده است، «هدف از انتشار جذب سرمایه و سود است.» هیچ جمله ای با ذکر اهمیت «تربیت کودکان» در این دستورالعمل دیده نمی شود. انتشارات تجاری بیشتر به دنبال نشر کتب جذاب با متون سرگرمی و فاقد محتوی و مفهوم و همین طور فاقد مطالب سالم روانشناسی است، ونشر کتبی با محتوی تربیتی و رشد ذهنی و فکری در این بین، در انتهای لیست اهداف قرار می گیرد.

نظام تجارت و بازار کتاب به طور کلی دگرگون شده است. مثال بارز این روند، در شهر پرمه در کتاب فروشی مرکزی قابل رویت است. در حال حاضر در ساختمان فروشگاه شعبه «ازبربانک» افتتاح شده است و خود فروشگاه به زیر زمین انتقال یافته است.

کتابخانه های کودک نیز دچار تغییر شده اند، به طبقه بالای ساختمان ها منتقل شده اند، و مخاطب آن کمتر شده است. شهر کوبین و کتابخانه های کودک موجود در آن گواه این ماجرا است. البته این موضوع تنها محدود به این شهر نمی شود.

قیمت بالای نشریات، کتاب را از دسترس عموم خارج کرده است وبسیاری از خانواده ها قادر به تهیه کتاب نیستند، و از سویی تیراژ پایین نیز عامل عدم دسترسی برای خرید حداقلی است.

فونتی که امر.ز مورد استفاده است، از غرب نشات گرفته و با استاندارهای مخصوص کتب کودک در دوره شوروی که بهترین نوع در جهان بود به هیچ وجه مطابقت ندارد. آمار استفاده و میل به مطالعه متون الکترونیکی با لپ تاپ و مانیتورهای امروزی هر ساله افزایش می یابد و این امر عوارض بسیاری همچون بیماری نزدیک بینی را به دنبال دارد. بر اساس آمار پزشکی، در سطح کلاس اول حدود 10 تا دوازده درصد دانش آموزان از بیماری نزدیک بینی رنج می برند. این رقم برای دانش آموزان سال آخر دبستان به حدود هفتاد درصد می رسد.

کتاب اعتیاد آور نیست؛ و مهمتر آنکه کتاب باعث رشد فکری کودک می شود. کلیپ ها و نرم افزارهای امروزی ذهن کودک را تنبل می کنند و امکان بروز خلاقیت و امکان تفکر را از او می گیرند.

دولت به جای فراهم نمودن شرایط و امکانات، بالا بردن تیراژ، توسعه مراکز کتاب فروشی و انتشارات دولتی، اصلاح نظام کتابخانه ها و کتاب فروشی ها و همچنین تشدید الزامات چاپ کتب کودک در راستای تربیت صحیح و محتوی مطلوب این کتب برای کودک ، همچنان شرایط بازار را به تربیت و شکوفایی کودکان ترجیح می دهد و به دنبال آن است.

در نتیجه، شاهد این امر خواهیم بود که در جامعه نسل بسیار متفاوتی از نظر تفکر، توانایی و استعداد و همچنین تربیت معنوی رشد و نمو پیدا می کنند. برخی که کتاب در زندگی آنها جایگاه پررنگی داشته است قله های بلند افتخار را فتح می کنند و در این بین عده زیادی در سیاه چاله های جهل فرو میروند؛ چراکه بازار سرمایه داری به جای جلوه کتب و نقش آن منافع مالی خود را دنبال می کند.

در این وضعیت، انتشارات محدودی که دغدغه رشد نسل های آینده را دارند و در راستای تربیت و پرورش نسل آینده حرکت می کنند، به سختی روزگار سپری می کنند و با مشکلات عدیده ای روبرو هستند، و هیچ حمایتی از دولت را در کنار خود نمی بینند. تیراژ کتب آنها حدود 300 نسخه است. آیا این رقم پاسخگوی یک جامعه با جمعیت بیش از 146 میلیون نفر  که بیش از 14 میلیون دانش آموز دارد، خواهد بود؟!

منابع کتابخانه های کودک تجدید نمی شوند، و کتب تازه به آن اضافه نمی شود. بسیاری از خانواده ها قادر به خرید و تهیه کتب کودک نیستند. این امر هیچ توجیهی ندارد و بایستی مسئولین پاسخگو باشند و دولت بایستی برای تربیت نسل جدید چاره ای بیاندیشد.

کتب کودک همیشه نقش بسیار حیاتی در تربیت نسل جدید و شکوفایی جامعه ایفا کرده است. دولت با فاصله گرفتن از این موضوع و با اهمیت ندادن به کتاب کودک و محتوی آن پیشاپیش برای خود و بقای خود مشکل تراشی کرده است و بایستی جامعه را به نسلی پر خطر که نتیجه این بی توجهی است بسپارد.

منبع: آژانس خبری جنبش اجتماعی روسیه «احیاء قرن طلائی»

http://новости.ruan.info/%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D0%BE%D1%81%D1%82D0%B8/%D0%B4%D0%B5%D1%82%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F%D0%BB%D0%B8%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%B0%D1%82%D1%83%D1%80%D0%B0%D1%83%D0%BC%D1%8B%D1%88%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D0%5-%D1%83%D0%B1%D0%B8%D0%B9%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE%D0%BD%D0%B0%D1%88%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D0%B1%D1%83%D0%B4%D1%83%D1%89%D0%B5%D0%B3%D0%BE/